Лицата со ментална и интелектуална попреченост, како и лицата со телесна попреченост, континуирано се соочуваат со значајни пречки во остварувањето на нивните основни права, кои негативно се одразуваат на нивниот севкупен квалитет на живот и нивната позиција во општеството. Постојните предизвици за оваа група се мултидимензионални и за нивното надминување е неопходен кохерентен и одржлив пристап, како и проактивен ангажман од страна на сите релевантни општествени чинители.
Поддршката на лицата со проблеми со менталното здравје, како и на лицата со ментална и интелектуална попреченост во Македонија се обезбедува речиси исклучиво во рамките на јавниот здравствен систем. Поради недостатокот на диверзификација на давателите на услуги, улогата на приватните даватели на услуги и невладините организации кои работат во оваа област е исклучително ограничена. Постоечките програми за унапредување на менталното здравје не се ниту доволни, ниту сеопфатни. Установите за ментално здравје кои се наменети за деца и млади се се уште недоволно развиени. Покрај тоа, постои недостаток на стручен кадар специјализиран за проблеми со менталното здравје кај децата (психијатри, психолози и социјални работници за деца и адолесценти), иако постои посебна медицинска специјализација во областа на детска и адолесцентна психијатрија.
Лицата со проблеми поврзани со менталното здравје и физичка попреченост вообичаено се соочуваат со исклученост од пазарот на трудот и севкупниот социјален живот. Стигмата кон оваа група претставува сериозна пречка за водење на "нормален" секојдневен живот. Покрај стигматизацијата, голем број други клучни прашања не се соодветно адресирани во постојните закони и подзаконски акти од областа на социјалната заштита, образованието и здравството. Другите пречки се поврзани со недоволните стратешки, организациски и човечки капацитети за подобрување на состојбата на оваа специфична група.
Од друга страна, постојните физички бариери за пристап до станбени згради, улици, јавен превоз и јавни објекти, недостатокот на програми за вклучување на лицата со физичка попреченост на пазарот на трудот и унапредување на нивната севкупна социјална инклузија, остануваат едни од најгорливите прашања за оваа група. Се уште постојат предрасудите и стереотипите во пошироката јавност во однос на лицата со попреченост, кои резултираат со дискриминација на сите општествени нивоа (пазарот на труд, образованието, дури и во семејство). Ова е и една од причините за ниската мотивираност на лицата со попреченост за поактивен ангажман во општеството. Освен тоа, придобивките од деинституционализацијата сè уште не се широко препознаени и во тој поглед не се преземени никакви чекори.
Врз основа на горенаведеното, помеѓу главните предизвици поврзани со поддршката на лицата со попреченост се вбројуваат:
- Недостаток на ефективни политики, стратегии и програми за унапредување на социјалната инклузија на лицата со попреченост (физичка, ментална и интелектуална)
- Ниска мотивација на лицата со попреченост за активен придонес во идентификување и сервисирање на сопствените потреби
- Недостаток на деинституционализиран пристап кој ќе им помогне на лицата со попреченост да бидат интегрирани во нивните локални заедници
- Недостиг од диверзифицирани услуги за унапредување на менталното здравје, кои би се засновале на интегриран пристап
- Недостаток на специјализирани професионалци кои можат да обезбедат интегрирани услуги на лицата со попречност, оспособувајќи ги да живеат во заедницата, а не да бидат сместени во институциите
- Недостаток на ангажман на општините и институциите на локално ниво во дизајнирањето на соодветни услуги во локалната заедница кои би биле од корист за лицата со попреченост
- Ниско ниво на сензибилизација на пошироката јавност во однос на правата на лицата со попреченост
КМОП има повеќе од 10 години искуство во нудење поддршка на лицата со попречност, со посебен акцент на поддршка на лицата со ментална попреченост. Всушност, КМОП веќе неколку години раководи со три Домови за нега и Дневен центар во чии рамки се обезбедуваат специјализирани, интегрирани и нестигматизирачки услуги за унапредување на менталното здравје. Истовремено, КМОП спроведува и неколку програми со цел градење на вештините и капацитетите на лицата со попречност и нивно активно вклучување на пазарот на трудот. Следствено, солидното искуство на КМОП во нудење поддршка на лицата со попреченост може да биде исклучително корисно во адресирањето на постоечките предизвици и во Република Македонија.
For more information about our relevant project references, please click here
За повеќе информации во врска со релевантните проекти ве молиме кликнете овде